startpagina | voor de bouw | de bouw | Smitt | 1915-1928 | Woittiez | jaren 70 | recent | renovaties

Voor de bouw

In het huidige beeld van wijk Vogelzang (vroeger Park Vogelzang) is nog een beetje het oudere landschap te zien. Het meer bosachtig karakter aan de zijde van de Soestdijkse weg dateert al van voor de woningbouw. Veel bomen langs de kant van de wegen zijn bij de aanleg van de wijk geplant. Onderstaande kaarten brengen de beginfase van de wijk (het begin van Bilthoven) in beeld, met villa's die aan weerszijden van de Soestdijkse weg en langs de Prins Hendriklaan werden gebouwd.

 

Station De Bildt in 1885. Noord is boven. Er is in 1885 nog steeds nauwelijks bewoning bij Station De Bilt, maar het oude wegenpatroon is er al wel met de bestrate Soestdijkseweg (tolweg tot 1929), Leyenseweg, en wat nu de 2e Brandenburgerweg is. Wat later Park Vogelzang wordt, bestaat uit gemengd bos, wat weilanden en de boerderijen Leijenoord ten westen van het spoor en Leijenhoeve en Eikelestein (later de Lindenhoeve) ten oosten daarvan, aan de Leijense weg. De boerderijen hebben een boomgaard en een groententuin, bij Eikelestein is de boomgaard omzoomd met bomen ((fruit)bomen zijn punten). Tegenover de Leijenhoeve stond een schaapskooi (S.K.). Oostelijk daarvan was een blok van acht arbeiderswoningen die in 1885/86 gebouwd zijn. Rond het station, met koffiehuis Dennenhoeve,  en langs de Soestdijkse weg waren nog heideveldjes (rood). Donkergroen is naaldhout, lichtgroen loofhout; als er puntjes in staan is het opgaand hout, anders kreupelhout. Zeer lichtgroen zijn weiden, en wit is bouwland. Het witte, ontgonnen gedeelte oostelijk van de Soestdijkseweg en het aangrenzend bos waren tussen 1838 en 1854 eigendom van Huibert Vogelzang. Zijn boerderij "Vogelzang", gebouwd in 1840, en een tweetal opstallen staan ingetekend op de hoek met de Boslaan.
 

 

Park Vogelzang in 1908 (krijgsspelkaart 1:10.000, http://www.stichtingvijverberg.nl/; mogelijk is de kaart later gedrukt en zijn toponiemen toen toegevoegd, want de naam Bilthoven die erop vermeld wordt, dateert pas van 1917) met daarop de eerste woningbouw in De Bilt Station. Het stratenplan van de wijk is rond 1903 gerealiseerd en bij raadsbesluit van 24 juli 1903 werden de straatnamen bepaald (Prins Hendriklaan, Kruislaan, Middellaan, Spoorlaan). De Koppellaan was tot 1929 deel van de Kruislaan. Recent is door de gemeenteraad bepaald dat om redenen van historische eenheid de hele Prins Hendriklaan tot Vogelzang behoort, ook het deel ten zuiden van de Leijense weg. Op deze kaart is mooi het stratenplan over het oorspronkelijke landschap te zien. De eikenbomen langs de wegen staan er al (en de meeste nu nog).
 

 
 

Plattegrond van nu over de  kaart van 1885 gelegd. Met wat speuren is goed te zien hoe de huidige straten en gebouwen liggen ten opzichte van het oude landschap. Koppellaan 2 ligt in de cirkel, net op de rand van de oude boomgaard en de zoom van mogelijk beukenbomen.