Namen en Cultuur        WEEK 6     
 

 

dinsdag 13 maart

Let op: bij week 3 zijn er nieuwe bestanden toegevoegd: familienamen per provincie uit Genlias (1811-1849,1850-1900), en een bestand met veel meer details van de Friese naamsaannamen in 1811.

Toponiemen
etymologie, typologie, beschikbare bestanden, adresgegevens en toepassingen, uitspraakproblemen

Literatuur:

  • [tentamenstof] Blok, D.P. (1988) Historische aspecten van de naamkunde. In De naamkunde tussen taal en cultuur (red. R. Rentenaar en E. Palmboom), Cahiers van het P.J. Meertens Instituut.
    [Dit artikel biedt een vogelvlucht langs historische aspecten van de naamkunde, maar is grotendeels gericht op de toponymie]
     

  • [tentamenstof] M. Schönfeld (1950) Veldnamen in Nederland. Koninklijke Academie van Wetenschappen [Inleiding]
     

  • Berkel, G.J.W. en K. Samplonius (2006) Nederlandse plaatsnamen, herkomst en historie. Het Spectrum.
     

  • Tanneke Schoonheim, Toponiemen en de lexicografie van het Nederlands.
    [Hoe toponiemen in andere woordenboeken genoemd worden]
     

  • Wim Hagoort, Naamvorming van Arkenheense microtoponiemen.
    [Een meer algemeen voorstel tot indeling van microtoponiemen]
     

  • H. Beijers en G.J. van Brussel m.m.v. G. van Berkel (1991), Veldnamen als historische bron: een handleiding voor methodisch onderzoek ('s-Hertogenbosch)
     

  • R.E. Künzel, D.P. Blok en J.M. Verhoeff (1988), Lexicon van Nederlandse toponiemen tot 1200 (Amsterdam)
     

  • V. van Wijk (1948), Boerderijnamen over hun oorsprong, geschiedenis en betekenis (Leiden)
     

  • Richard Webber, The naming of British Streets
    [Interessant artikel dat ingaat op de compositie van straatnamen, taalkundige en historische aspecten ervan, en de relatie met sociaal-economische status van de straat; zou ook eens voor Nederland moeten worden gedaan!]

Data:

URLs:
- http://www.plaatsnamenadvies.nl/ website van de adviescommissie, bevat uitleg en aanbevelingen
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Toponiem goede algemene ingang met heel veel voorbeelden
- http://www.wulfila.be/tw/ Online versie van het Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226) door Maurits Gysseling (1960)
- http://www.allesoverstraatnamen.nl is een zeer uitgebreide site met veel straatnaamverklaringen en andere achtergrondinformatie
- http://taaladvies.net/taal/aardrijkskundige_namen/ officiële landennamen met daarnaast de nodige informatie per land
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_endoniemen lijsten met plaatsnamen per land in de lokale en de Nederlandse vorm
- http://www.meertens.nl/medewerkers/reina.boerrigter/modernetoponiemen.html met taalkundige en sociologische onderzoeksvragen
- http://www.hisgis.nl/ Historisch GIS systeem voor Friesland, met veel toponymische informatie

Kaarten:
- http://www.computergenealogie.org/kaarten1865/ Kuyper kaarten van Nederland 1866
- http://www.historiekaart.nl Alle kadastrale kaarten van ~1830
- http://www.oldmapsonline.org Zoom in van wereldniveau naar Nederlandse provincies, tot 17e eeuws.

 

Presentatie Toponymie
(ppt)

donderdag 15 maart

We gaan vandaag naar het Meertens Instituut voor presentaties van de groep Variatielinguistiek (waar naamkunde vroeger onder hoorde). Om 13.30 verzamelen op Utrecht CS in de centrale hal bij spoor 5/7. De trein vertrekt 13.43 naar Schiphol. We stappen in Amsterdam Bijlmer uit en nemen dan de Metro richting Sloterdijk. Uitstappen in halte Overamstel. Rechtsvoor ligt het Instituut. Het programma begint om 14.30 uur.

We hebben na de verhalen nog wel even tijd om rond te lopen in het Instituut.

 

 

Aangepast 12-03-2012